88. Wieczerza wigilijna

Obchody Bożego Narodzenia rozpoczynają uroczysta wieczerza wigilijna 24 grudnia oraz piękne, nastrojowe nabożeństwo – odprawiana o północy pasterka.

Tak o tym dniu pisał Cyprian Kamil Norwid:

„Jest w moim kraju zwyczaj, że w dzień wigilijny,

Przy wzejściu pierwszej gwiazdy wieczornej na niebie,

Ludzie gniazda wspólnego łamią chleb biblijny,

Najtkliwsze przekazując uczucia w tym chlebie.”

Wieczerza wigilijna to w naszych domach najuroczyściej celebrowany posiłek, gromadzący przy wspólnym stole rodzinę i najbliższych.

Niezwykły nastrój wieczerzy wigilijnej to zasługa świątecznie udekorowanego domu, blasku świec, zapachu pięknie ubranej choinki i smakowitych aromatów dochodzących z kuchni.

W ten wieczór wszystko ma symboliczne znaczenie.

Dziś traktujemy te czynności, słowa i gesty jako element bożonarodzeniowej tradycji, jednak dla naszych przodków były one wyrazem wiary w łączność ze światem nadprzyrodzonym.

Do wieczerzy zasiadano wraz z pojawieniem się pierwszej gwiazdy.

Kolacja rozpoczynała się wspólną modlitwą, po której pan domu wypowiadał słowa życzeń, a następnie domownicy łamali się opłatkiem.

Przesądy związane z wieczerzą wigilijną:

* W czasie wieczerzy wigilijnej od stołu mogła wstawać tylko gospodyni. Reszta nie powinna od niego odchodzić, aby w kolejnych miesiącach nie rozchodził się z domu dostatek.

*W niektórych regionach gospodarz nabierał łyżkę pierwszej potrawy wigilijnej – kutii – i rzucał o powałę. Jeżeli przykleiło się wiele ziaren, to można było spodziewać się urodzaju na pszenicę.

*Podczas wieczerzy pilnowano, by nie kłaść łyżek do góry dnem, bo to wróżyło domowi niedostatek jedzenia.

*Pamiętano o duszach zmarłych, które w ten wieczór nawiedzały dom – ustawiano dla nich ławę wyścieloną sianem i nakrytą białym płótnem, a na nim kładziono talerzyk z opłatkiem.

*Zanim usiadło się przy stole, należało dmuchnąć na swoje miejsce, bo mogła na nim przysiąść jakaś dusza.

*Należało jeść wszystkie pojawiające się na stole potrawy, bo zrezygnowanie z chociażby jednej oznaczało pozbawienie się w nadchodzącym roku jednej przyjemności.

*W niektórych regionach pozostawiano dla dusz niesprzątnięty stół, aby mogły się posilić.