Egzamin pisemny z języka polskiego

Egzamin pisemny z języka polskiego na poziomie podstawowym sprawdza umiejętność odczytywania, porównywania, analizowania, syntetyzowania, uogólniania problematyki dwóch tekstów literackich oraz tworzenie wypowiedzi argumentacyjnej.

Na rozwiązanie wszystkich zadań w tej części egzaminu przewidziano 240 minut.

Sprawdzian obejmuje:

• zadania zamknięte wielokrotnego wyboru, na dobieranie oraz typu prawda-fałsz
• zadania otwarte z luką lub wymagające krótkiej odpowiedzi
• zadanie rozszerzonej wypowiedzi, czyli wypracowanie

Egzamin składa się z dwóch arkuszy

Arkusz 1:

• części 1 – Język polski w użyciu (5-7 zadań)
• części 2 – Test historycznoliteracki (6-15 zadań)

Arkusz 2:

• części 3 – Wypracowanie (1 zadanie)

Zdający może uzyskać 60 pkt.

Obowiązkowe utwory literackie

W części pisemnej egzaminu maturalnego z języka polskiego na poziomie podstawowym oraz w części ustnej sprawdzana będzie znajomość lektur obowiązkowych.

Maturzyści powinni być zaznajomieni z takimi dziełami, jak:

1. Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana
2. Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja Homer, Iliada (fragmenty)
3. Sofokles, Antygona
4. Lament świętokrzyski (fragmenty)
5. Legenda o św. Aleksym (fragmenty)
6. Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty)
7. Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty)
8. Pieśń o Rolandzie (fragmenty)
9. Gall Anonim, Kronika polska (fragmenty)
10. Dante Alighieri, Boska Komedia (fragmenty)
11. Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich
12. Piotr Skarga, Kazania sejmowe (fragmenty)
13. Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty)
14. William Szekspir, Makbet
15. Molier, Skąpiec
16. Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod, Dziady cz. III
17. Juliusz Słowacki, Kordian
18. Bolesław Prus, Lalka
19. Eliza Orzeszkowa, Gloria victis
20. Henryk Sienkiewicz, Potop
21. Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara
22. Stanisław Wyspiański, Wesele
23. Stefan Żeromski, Przedwiośnie
24. Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli
25. Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat
26. Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem
27. Albert Camus, Dżuma
28. George Orwell, Rok 1984
29. Sławomir Mrożek, Tango
30. Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie), Górą „Edek” (z tomu
31. Prawo prerii)
32. Jacek Dukaj, Katedra (z tomu W kraju niewiernych)
33. Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie)
34. Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach)
35. Ponadto z zakresu szkoły podstawowej: bajki Ignacego Krasickiego, Dziady cz. II i Pan Tadeusz Adama Mickiewicza, Balladyna Juliusza Słowackiego

W teście historycznoliterackim może być sprawdzana znajomość treści i problematyki tylko tych utworów poetyckich, których tytuły wymieniono w podstawie programowej, tj.:

1. Bogurodzica
2. Lament świętokrzyski (fragmenty)
3. Jan Kochanowski, Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II, Psalm 13, Psalm 47, treny IX, X, XI, XIX oraz – z zakresu szkoły podstawowej – treny I, V, VII, VIII
4. Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny
5. Adam Mickiewicz, Oda do młodości
6. Juliusz Słowacki, Grób Agamemnona (fragmenty), Testament mój
7. Czesław Miłosz, Traktat moralny (fragmenty)

W teście historycznoliterackim pojawią się również zadania, których tekstami źródłowymi będą utwory poetyckie zarówno autorów wskazanych w podstawie programowej, jak i niewymienionych w tym dokumencie. Zadania te nie będą sprawdzały znajomości treści konkretnego utworu (z wyjątkiem tych utworów, których tytuły podano w podstawie), ale – umiejętność odczytywania tego typu tekstów.

W wypracowaniu na poziomie podstawowym zdający może także odwołać się do lektur obowiązkowych wskazanych w podstawie programowej dla zakresu podstawowego i rozszerzonego, nieujętych w wymaganiach egzaminacyjnych, tj.:

Poziom podstawowy

1. William Szekspir, Romeo i Julia
2. Ignacy Krasicki, wybrane satyry
3. Adam Mickiewicz, wybrane ballady, w tym Romantyczność
4. Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu
5. Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom I – Jesień)
6. Stefan Żeromski, Rozdzióbią nas kruki, wrony...
7. Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty)
8. Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty)
9. Antoni Libera, Madame
10. Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty)
11. Ponadto z zakresu szkoły podstawowej: Zemsta Aleksandra Fredry.

Poziom rozszerzony

1. Arystofanes, Chmury
2. Wergiliusz, Eneida (fragmenty)
3. François Rabelais, Gargantua i Pantagruel (fragmenty)
4. Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki)
5. Jorge Luis Borges, wybrane opowiadanie
6. Janusz Głowacki, Antygona w Nowym Jorku

Zasady punktacji

Za egzamin ustny przewidziano 30 pkt.

Przydzielane są w czterech kryteriach i za poszczególne elementy wypowiedzi mogą wynieść maksymalnie:

• aspekt merytoryczny wypowiedzi monologowych w zadaniach 1. i 2. (od 0 do 16 pkt)
• kompozycja wypowiedzi monologowych w zadaniach 1. i 2. oceniana łącznie (od 0 do 4 pkt)
• aspekt merytoryczny wypowiedzi podczas rozmowy (od 0 do 6 pkt)
• zakres i poprawność środków językowych w wypowiedziach monologowych oraz podczas rozmowy (od 0 do 4 pkt)

Za egzamin pisemny przewidziano 60 pkt.

Poszczególne elementy egzaminu pozwalają uzyskać odpowiednio:

• maksymalnie 10 pkt za część 1
• maksymalnie 15 pkt za część 2
• maksymalnie 35 pkt za wypracowanie