41. Akcent w języku polskim

AKCENT W JĘZYKU POLSKIM

Wyrazy w języku polskim dzielimy na sylaby (inaczej zgłoski). Ośrodkiem każdej sylaby jest samogłoska.

Sylaby dzielimy na otwarte i zamknięte.

Sylaby otwarte to te, które kończą się na samogłoskę.

Sylaby zamknięte kończą się na spółgłoskę.

W wyrazach wielosylabowych (czyli składających się z więcej niż jednej sylaby) jedna zgłoska jest akcentowana, czyli wymawiana mocniej.

Akcent (od łac. accentus – przycisk) to zjawisko fonetyczne polegające na wyróżnieniu jednej sylaby spośród innych za pomocą natężenia głosu (w językach innych niż polski może to być również podniesienie wysokości tonu albo przedłużenie czasu trwania, tzw. iloczas).

Akcent w języku polskim jest stały i pada na przedostatnią sylabę. Jedynie niektóre wyrazy rodzime posiadają akcent na trzecią lub czwartą sylabę od końca.

Akcent na trzecią sylabę od końca:

- czasowniki w 1 i 2 osobie liczby mnogiej czasu przeszłego, np. przybyliśmy, zabraliście,

- czasowniki we wszystkich osobach liczby pojedynczej i w 3 osobie liczby mnogiej trybu przypuszczającego, np. przeczytałabym, pobiegłabyś, usnąłby, rozpoczynaliby,

- liczebniki od 400 do 900, np. czterysta, osiemset.

Akcent na czwartą sylabę od końca:

- czasowniki w 1 i 2 osobie liczby mnogiej trybu przypuszczającego, np. wykonalibyście, zaprojektowalibyśmy.

Bibliografia:

1. Malczewski Jan, Słownik szkolny. Nauka o języku, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1990.

2. Śliwińska Anna, Język polski. Matura na 100%, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2005.