Palindromy

Wiecie, co to jest palindrom? To taki wyraz albo całe wyrażenie, które brzmią tak samo czytane zarówno od lewej strony do prawej, jak i od prawej do lewej, na przykład Anna, bób, sedes, zaraz, kajak, zakaz, sos.

Schody zaczynają się przy palindromach dłuższych, np. wół utył i ma miły tułów albo Zakopane na pokaz.

Już w czasach antyku Grecy i Rzymianie bawili się palindromami, zwłaszcza ci drudzy tworzyli coraz to dłuższe zespoły wyrazów tworzących palindrom. Powstał również nowy gatunek literacki - raki. Utwór taki można czytać całymi wersami od lewej do prawej i odwrotnie. Słynne raki stworzyli nasi rodzimi literaci. Przywołam przykład renesansowego poety Jana Kochanowskiego i twórcy barokowego Jana Andrzeja Morsztyna.

 

Jan Kochanowski, Raki

Folgujmy paniom nie sobie, ma rada:

Miłujmy wiernie, nie jest w nich przysada

Godności trzeba nie za nic tu cnota,

Miłości pragną nie pragną tu złota.

Miłują z serca nie patrzają zdrady,

Pilnują prawdy nie kłamają rady.

Wiarę uprzejmą nie dar sobie ważą,

W miarę nie nazbyt ciągnąć rzemień każą.

Wiecznie wam służę nie służę na chwilę,

Bezpiecznie wierzcie nierad ja omylę.

 

Teraz bawcie się, czytając każdy wers całymi wyrazami od tyłu.

 

Jan Andrzej Morsztyn, Raki

Cnota cię rządzi nie pragniesz pieniędzy;

Złota dosyć masz nie boisz się nędzy;

Czystości służysz nie swojej chciwości;

W skrytości mieszkasz nie przywabiasz gości;

Szyciem zarabiasz nie wygrawasz w karty;

Piciem się brzydzisz nie bawisz się żarty;

Matki się boisz, nie chybiasz kościoła;

Gładki to anioł nie zła dziewka zgoła;

Szumnie ważysz mnie nie srebro w kieszeni;

U mnie wprzód rozum niż miłość się zmieni.

Najdłuższy palindrom na świecie został ułożony przez Polaka Tadeusza Morawskiego.