Problem władzy w „Antygonie” Sofoklesa. Charakterystyka Kreona
„Antygona” Sofoklesa to tragedia, w której problem władzy odgrywa kluczową rolę i jest ukazany jako siła zarówno organizująca społeczeństwo, jak i mogąca prowadzić do katastrofy, gdy zostaje nadużyta. Centralną postacią w tym kontekście jest Kreon – nowy władca Teb, który staje się uosobieniem konfliktu między prawem boskim a ludzkim.
Władza jako temat tragedii
W dramacie Sofoklesa władza przedstawiona jest jako ciężar i odpowiedzialność. Kreon, obejmując tron po wojnie domowej między braćmi Antygony – Eteoklesem i Polinejkesem – stoi przed zadaniem przywrócenia porządku w państwie. Jego decyzja o zakazie pochówku Polinejkesa, uznanego za zdrajcę, ma być wyrazem siły i stanowczości władzy. Kreon wierzy, że tylko twarde rządy zapewnią stabilność Tebom.
Jednak jego działania pokazują, jak łatwo władza może stać się despotyczna. W imię prawa i racji stanu Kreon sprzeciwia się nie tylko tradycji i religii (prawo boskie nakazujące pochówek zmarłych), ale i głosowi rozsądku (radom starców, syna Hajmona, a nawet wyroczni Tejrezjasza). Tym samym Sofokles ukazuje, że władza oderwana od etyki i dialogu prowadzi do tragicznych konsekwencji – śmierci Antygony, Hajmona i Eurydyki.
Charakterystyka Kreona
-
Funkcja: król Teb, wuj Antygony i Ismeny.
-
Początkowo: pewny siebie, dumny, przekonany o słuszności własnych racji; utożsamia dobro państwa z własną decyzją.
-
Relacja z innymi: autorytarny wobec poddanych, nieugięty wobec Antygony, lekceważy rady mędrców i bliskich.
-
Przemiana tragiczna: po zignorowaniu ostrzeżeń Kreon ponosi klęskę osobistą – traci syna i żonę. W finale staje się postacią złamaną, świadomą skutków własnej pychy (hybris), co czyni go bohaterem tragicznym.
-
Symbolika: Kreon uosabia konflikt między prawem stanowionym (ludzkim) a prawem naturalnym (boskim), między rozsądkiem a pychą, porządkiem państwowym a moralnością.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz