Obraz społeczeństwa
szlacheckiego w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza
Bohaterem
Pana Tadeusza jest zbiorowość szlachecka.
Szlachta
nie jest warstwą jednolitą. Najwyżej w hierarchii znajduje się magnateria
– nieżyjący już Stolnik Horeszko i Hrabia. Stolnik reprezentuje wady
i zalety magnaterii: dumę, pychę, pozytywny stosunek do spraw wagi
państwowej (popieranie reform). Hrabia jest humorystycznie przedstawionym
romantykiem, marzycielem, kosmopolitą oraz chwalcą obcych strojów, tradycji,
sztuki i natury. Gdy trzeba, nie waha się jednak służyć ojczyźnie swoim
życiem i majątkiem.
Do
bogatych przedstawicieli szlachty należą Sędzia Soplica, domownicy
i goście dworu w Soplicowie. Wśród nich wyróżnić można posiadaczy
ziemskich i wysokich urzędników (Sędzia, Podkomorzy) oraz osoby
uboższe (Gerwazy, Protazy, Asesor, Rejent, Wojski). Bogata szlachta
prowadzi uporządkowany tryb życia. Pielęgnuje tradycje i normy obyczajowe,
zajmuje się gospodarstwem, troszczy się o właściwe wychowanie młodego
pokolenia. Na uwagę zasługuje patriotyczna postawa szlachty. Mimo skłonności do
sporów, procesów sądowych i kłótni potrafią zmobilizować siły i działać
zgodnie oraz ofiarnie, gdy w grę wchodzi walka z wrogiem.
Zubożałą szlachtę
reprezentują mieszkańcy zaścianka (między innymi Maciek Dobrzyński, Bartek
Prusak, Maciej Chrzciciel). Nosi ona podobne cechy jak szlachta bogatsza. Są to
ludzie szlachetnie urodzeni, ale stanem posiadania zbliżeni do chłopów, nieprzywiązujący
wagi do obyczajów i etykiety. Dobrzyńscy są gotowi do walki, ofiarni, ale
naiwni, gdyż nie mają pełnego uświadomienia politycznego. Właściwie
pokierowani, mogą stanowić ważna siłę w zmaganiach z wrogiem.
Mickiewicz
oddał styl życia szlachty dość wiernie i szczegółowo. Opisał tę warstwę z humorem,
jednocześnie ją idealizując.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz