poniedziałek, 25 maja 2020

154. Polszczyzna pisana w średniowieczu

Polszczyzna pisana w średniowieczu

Przyjęcie chrześcijaństwa przez Polskę z Rzymu zadecydowało o zastosowaniu do zapisu polszczyzny alfabetu łacińskiego. Klasyczny alfabet łaciński miał 23 litery (A, B, C, D, E, F, G, H, I, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, V, X, Y, Z), do których w średniowieczu dodano trzy: U, W i J. Polszczyzna średniowieczna liczyła około 40 głosek, w tym samogłoski nosowe (ą, ę), spółgłoski miękkie (np. ć, ś, ń), spółgłoski szumiące (sz, ż, cz, dż), które nie występowały w łacinie.\

Skrybowie próbowali oddać znakami łacińskiego alfabetu dźwięki języka polskiego. W pierwszej fazie pisowni jeden znak alfabetu łacińskiego odpowiadał kilku różnym głoskom, a z czasem zaczęto stosować dwu- i trójznaki. Ponieważ nie było żadnej obowiązującej normy ortograficznej, pisano w sposób niejednolity i niekonsekwentny, a poszczególni kopiści wprowadzali własne rozwiązania, najczęściej stosowane tylko przez nich.

Próbę uporządkowania ortografii jest łaciński traktat z roku 1440, napisany przez profesora Akademii Krakowskiej, księdza Jakuba Parkoszowica z Żórawicy. Parkoszowic dążył do tego, by każdemu dźwiękowi mowy odpowiadał oddzielny znak w pisowni. Zamiast znaków diakrytycznych zalecał dla wielu głosek odrębne kształty liter, ale jego propozycje nigdy nie weszły w życie. Dopiero wiek XVI zmusił drukarzy do podjęcia bardziej zdecydowanych prób kodyfikacji zasad pisowni polskiej.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz