Sztuka romantyczna
W sztuce pojawił się tzw. „czarny
romantyzm”, pełen przerażających obrazów (np. malarstwo Francisco Goi),
budzących grozę utworów muzycznych (np. „Requiem” Hectora Berlioza) lub
romansów grozy (prekursorskich dla współczesnych horrorów, np. Frankenstein Mary Shelley). Podstawą dla
takiej twórczości była niczym nieskrępowana wyobraźnia. Wyzwolona z pęt
zdrowego rozsądku i codziennych doświadczeń, znajdowała inspiracje w marzeniach
sennych, a zwłaszcza w koszmarach. Sen stał się wyrazem leków i tęsknot
człowieka, obrazem jego duszy.
Malarstwo
W malarstwie obecne były
wszystkie idee romantyczne: nowe podejście do pejzażu wyzwolonego z konwencji
i upiększeń widoczne jest między innymi na obrazach Caspara Davida
Friedricha Mnich nad brzegiem morza
oraz Dwaj mężczyźni kontemplujący księżyc.
Wyrażają one kruchość człowieka wobec potęgi natury, której duchowości nie
jesteśmy w stanie pojąć. W kompozycjach tego malarza pojawiały się
często elementy sacrum: krzyż albo świątynia, zawsze zespolone z sacrum
natury, np. Krzyż w górach, Wejście na cmentarz.
Przyroda malowana przez
romantyków nabiera nowego wymiaru, gdyż istnieje niezależnie od człowieka. Temu
ujęciu towarzyszy upodobanie twórców do stałych elementów pejzażu: skalistych
gór, głębokich rozpadlin, monumentalnych drzew, strzaskanych pni, rozszalałych
fal morskich, jak np. na płótnach Théodore’a a Géricaulta Tratwa Meduzy lub Williama Turnera Szałas zniszczony przez lawinę.
Zamiłowanie do egzotyzmu
doprowadziło do powstania zmysłowych obrazów Jeana Auguste’a Ingresa, np. Łaźnia turecka lub Eugène’a Delacroix Śmierć Sardanapala, Kobiety algierskie. Artyści powracali ze swoich wschodnich
podróży z notatnikami wypełnionymi szkicami orientalnych pejzaży.
Świat sennego koszmaru i niepokojących
wizji wyrażający przekonanie o kruchej granicy między światem jawy i snu
oraz o tym, że człowiek zawieszony jest na styku widzialnego i niewidzialnego
widoczny jest np. w malarstwie Francisco Goi, Johana Heinricha
Füssliego, Williama Blake’a.
Inni wybitni przedstawiciele
malarstwa romantycznego, John Constable i William Turner tworzyli obrazy,
w których próbowali oddać zmienność świata i ulotność zjawisk. Ich
dzieła stanowiły zapowiedź impresjonizmu.
Muzyka
Życie muzyczne romantyzmu
zdominowała opera. Triumfy święcili Gioacchino Rossini (Tancred, Otello, Cyrulik sewilski), Vincenzo Bellini (Norma, Romeo i Julia), Gaetano Donizetti (Anna Bolena, Łucja
z Lamermoor, Maria Stuart),
Ryszard Wagner (Tannhäuser, Holender tułacz), Karol Maria Weber (Rigoletto, Trawiata, Trubadur).
Starano się, aby przedstawienie operowe wywarło wrażenie na odbiorcy. W tym
celu wprowadzano wspaniałą oprawę sceniczną i potężną instrumentację.
Romantyczną muzykę
koncertową reprezentują natomiast nazwiska: Fryderyk Chopin, Hector Berlioz,
Ferenc Liszt, Franciszek Schubert, Robert Schumann, Ludwig van Beethoven.
Muzyka tej epoki zaczęła
odgrywać nową rolę – tworzono ją po to, by wyrazić irracjonalne tęsknoty
człowieka.
Teatr
U schyłku XVIII w. i na
początku XIX w. najpopularniejszym gatunkiem dramatycznym był melodramat
(gatunek obejmujący utwory o sensacyjnej, obfitującej w intrygi
fabule, nasyconej elementami patosu, sentymentalizmu, z jaskrawymi,
prymitywnymi efektami psychologicznymi). Pozwalał on wyrazić gwałtowne
namiętności bohaterów i sięgać do efektów specjalnych. Od aktora
wymagano ekspresywnej gry, wyrazistej mimiki oraz umiejętności oddania ruchem
i gestem całej gamy głębokich uczuć.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz