Obraz rewolucji społecznej w
„Nie-Boskiej komedii” Zygmunta Krasińskiego
Trzecia
i czwarta część Nie-Boskiej komedii
przedstawiają przytłaczający obraz rewolucji społecznej. Autor ukazuje zgubne
skutki walki klas i mechanizmy, według których walczący dorabiają do
swojego postępowania wyższe motywacje. W rzeczywistości rewolucja jest
złem, źródłem zniszczenia, śmierci i degradacji wartości.
Obóz
arystokratów został przedstawiony przez Krasińskiego jako grupa pozbawiona
odwagi, honoru, odpowiedzialności za naród. Arystokraci gotowi są bronić swoich
majątków przed agresywnym motłochem, nie są jednak zdolni do skutecznej walki
przez swoje tchórzostwo i zagubienie w sieci intryg. Na czele tego
obozu stoi Hrabia Henryk pozostający w konflikcie z podstawowymi normami
moralnymi. Pragnie on jednak bronić wartości, które przez wieki wypracowały
elity narodu. Jest dumny ze swojej klasy i uważa ją za lepszą od innych.
Obóz
rewolucjonistów składa się z walczących o swoje prawa ludzi
pochodzących z nizin społecznych. Są oni nieobliczalni, mściwi, powodowani
nienawiścią. Jako grupa niewykształcona, kierują się tylko poczuciem krzywdy
i chęcią poprawienia swojej sytuacji. Nie znają dorobku kulturalnego
narodu, nie potrafią ocenić wartości sztuki. Jest to bezmyślny motłoch gotów
zniszczyć wszystko, co cenne i co stanowi dobra narodowe. Obóz
rewolucjonistów to ludzie pozbawieni zasad moralnych i skrupułów.
Według
Krasińskiego rewolucja jest koniecznością i wynikiem układu sił
społecznych. Hierarchiczna budowa społeczeństwa zakłada, że zawsze musi istnieć
warstwa najniższa, która chce zmienić swoje położenie i wtedy dochodzi do
rewolucji. Nad światem czuwa jednak Bóg, który ingeruje wtedy, gdy ludzie
w swej pysze i nienawiści pozwalają sobie na zbyt wiele. Pogląd ten
to prowidencjalizm, według którego dzieje ludzkości podlegają
wyrokom Opatrzności.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz