środa, 18 listopada 2020

212. Okoliczności powstania "Nie-Boskiej komedii" Zygmunta Krasińskiego

Okoliczności powstania Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego

(Napoleon Stanisław Stefan Adam Feliks) Zygmunt Krasiński urodził się w 1812 r. w Paryżu jako jedyny syn Wincentego hrabiego Krasińskiego[1] i Marii z Radziwiłłów. Otrzymał wysokie wykształcenie. W wieku 10 lat stracił matkę, która umarła na gruźlicę.

W 1825 r. powstał jego pierwszy utwór literacki[2]. Ukończył Liceum Warszawskie i w 1827 r. został przyjęty na prawo na Uniwersytet Warszawski.

W 1828 r. napisał powieści: „Grób rodziny Reichstalów” (czasy wojny trzydziestoletniej) oraz „Władysław Herman i dwór jego” (XI w.), w których ujawniły się zainteresowania historyczne 16-letniego wówczas autora.

W 1829 r. opuścił Uniwersytet z powodu szykan kolegów[3]. Odbył podróże do Wiednia i Genewy, gdzie kontynuował studia.

W 1830 r. poznał Adama Mickiewicza i Edwarda Odyńca, a także odbył podróż do Włoch. Ojciec, w obawie o życie syna i swoją karierę, powstrzymał go przed udziałem w powstaniu listopadowym. Świadomość, że nie wziął udziału w powstaniu i wyrzuty sumienia z tego powodu towarzyszyły mu do końca życia.

W 1833 r. został przedstawiony carowi, jednak nie czuł się dobrze w rosyjskim środowisku i, wymówiwszy się dotkliwą chorobą oczu, wyjechał do Wiednia.

W 1835 r. wydał anonimowo Nie-Boską komedię i poznał osobiście Juliusza Słowackiego. Na prośbę ojca zerwał kontakty z zamężną Joanną Bobrową, a następnie zakochał się w rozwódce, Delfinie Potockiej, która stała się adresatką wielu jego wierszy.

W 1843 r., na życzenie ojca, poślubił Elizę (Elżbietę) Branicką, jednak nie czuł się szczęśliwy.

W 1845 r. urodził się jego syn, Władysław, a w 1847 r. drugi – Zygmunt.

W 1848 r. w Rzymie poznał C. K. Norwida.

W 1850 r. urodziła się jego córka, Maria, a w 1853 r. druga – Elżbieta. Przez cały czas poeta zmagał się z pogarszającym się wzrokiem.

Zmarł w Paryżu w 1859 r., trzy miesiące po śmierci ojca. Pozostawił po sobie dramaty, wiersze liryczne, poematy, wypowiedzi o charakterze filozoficznym oraz bogatą korespondencję.

Geneza „Nie-Boskiej komedii”

W połowie kwietnia 1833 roku Zygmunt Krasiński wyjechał do Wiednia w towarzystwie przyjaciela, Konstantego Danielewicza w celu poprawienia stanu wzroku. Wtedy właśnie podjął pracę nad Nie-Boską komedią. Miał wówczas zaledwie 21 lat. Dzieło powstało w 1833 r. i zostało wydane anonimowo w Paryżu w 1835 r.

Geneza utworu ma związek z pochodzeniem twórcy. Wpływy ojca, magnata współpracującego z carem, sprawiły, że Krasiński przeżywał wewnętrzne rozdarcie. Czas napisania Nie-Boskiej komedii i jej problematyka wiążą się z rewolucją w Lyonie (listopad 1831 – protesty przeciwko złym warunkom pracy i płacy), Wiosną Ludów i powstaniem listopadowym w Polsce. Ważnym czynnikiem w kreacji postaci Orcia i Hrabiego Henryka był ich stosunek do poezji.

Na powstanie najsłynniejszego utworu Zygmunta Krasińskiego miały więc wpływ fakty autobiograficzne, zainteresowania historyczne i filozoficzne, przemyślenia dotyczące poezji i przeżycia związane z wydarzeniami w Polsce.



[1] Wincenty hrabia Krasiński uczestniczył w kampanii napoleońskiej, był generałem brygady, dywizji i dowódcą polskiego korpusu, później – adiutantem i zastępcą namiestnika Królestwa Polskiego związanym z carem Mikołajem.

[2] „Rozmowa 1824 z 1825 rokiem”.

[3] Z powodu zajścia z kolegą, Leonem Łubieńskim, na tle wyłamania się Krasińskiego spod solidarności koleżeńskiej z okazji patriotycznej demonstracji na pogrzebie prezesa Sądu Sejmowego, Piotra Bielińskigo.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz