poniedziałek, 30 marca 2020

116. Kosmogonia biblijna


Każda społeczność na początku swojego istnienia tworzy obrazy i opowieści służące wyjaśnieniu prawideł rządzących światem. Nie są to formy naukowe, ale wyobrażenia ludzi, których wiedza ograniczała się do obserwacji otoczenia i wyciągania wniosków. Pytanie, które rozpoczyna objaśnianie rzeczywistości, dotyczy początków świata i człowieka.
Księga Rodzaju, która otwiera Stary Testament, nosi też nazwę Genezis i dotyczy rodowodu świata i człowieka, jest wykładem biblijnej kosmogonii (gr. „kosmos” – porządek, ład, wszechświat; „gone” – rodzenie; „gignesthai” – stawać się, powstawać).
Po hebrajsku Księga Genezis nazywa się Bereszit, co oznacza „na początku”. Wyrażenie to pochodzi od pierwszego zdania Biblii, zapisanego w hebrajskim języku oryginału: „Bereszit bara Elohim et haszamaim we et haarec” („Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię”).
Ludzie starożytni nic nie wiedzieli o ewolucji i nie znali astronomii, dlatego wyobrażali sobie ziemię jako płaską, a niebo jako coś w rodzaju stropu. Biblijne opowiadanie o stworzeniu świata wiąże się z liczbą 7, z którą od dawna łączyło się pojęcie pełni i która zajmuje w Starym Testamencie pozycję dominującą, jest liczbą świętą. Stąd opis stworzenia świata przypieczętowuje siedmiodniowy wymiar tygodnia autorytetem Boga i sankcjonuje świętość dnia siódmego. Szczególne miejsce w Biblii ma imię (czyli nazwa), gdyż to, co nienazwane, nie istnieje. Akt tworzenia jest jednocześnie nazywaniem. Imię odpowiada istocie człowieka lub rzeczy.

Biblia królowej Zofii
Biblia Jakuba Wujka
Biblia Tysiąclecia
1.     W początce Bog stworzył niebo i ziemię.
2.     Ale ziemia była nieużyteczna a prozna, a ćmy były na twarzy przepaści, a duch Boży na świecie unosił się nad wodami.
3.     I rzekł Bog: Bądź światło; i stworzono światłość.
4.     A uźrzał Bog światłość, iże jest dobra, i rozdzielił światłość ode ćmy.
5.     I nazwał jest światłość dniem, a ćmy nocą. I uczynił wieczór, a z jutra dzień jeden [...].
6.     I opiąć powiedział Pan Bog: Nie jest dobrze być człowieku samemu, uczyńmy jemu wspomożenie podobne k niemu.
7.     Potem Pan Bog stworzył z ziemie wszytka źwierzęta ziemska i wszytko ptastwo niebieskie. I przywiodł je przed Adama, aby je opatrzył a jimiona jim dał. A we wszem stworzeniu dusze żywące, jakoż jest Adam nazwał, ktoremu jimię to jest jimię jego.
8.     Nazwał jest Adam jimiona jich wszelikiemu stworzeniu źwierzęcemu, dobytczemu i ptaszemu. A Adamowi nie było naleziono pomocnika podobnego jemu.
9.     I wpuścił przeto Pan Bog uciążenie senne w Adama. A gdyż był usnął, tegdy wyjął jedno żebro jego i napełnił to miasto mięsa.
10.                       I udziałał Pan Bog z tej kości, jeż to z Adamowa boku wyjął, żonę i przywiodł ją przed Adama.
11.                       I rzekł Adam: To kość z mych kości, a ciało z ciała mego. A będzie wezwana mą żoną, bo jest z męża wzięta.
12.                       Prze ktorąż to opuści człowiek oćca swego i mać swą a będzie k żenie swej skłonion; a będzieta dwa w jednem ciele.
13.                       I byłasta oba naga, Adam, Jewa, a nie sromałasta sie.
1.     Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię.
2.     A ziemia była pusta i próżna: i ciemności były nad głębokością: a Duch Boży unaszał się nad wodami.
3.     I rzekł Bóg: Niech się stanie światłość, i zstała się światłość.
4.     I ujźrzał Bóg światłość, że była dobra; i przedzielił światłość od ciemności.
5.     I nazwał światłość Dniem, a ciemność Nocą. I stał się wieczór i zaranek, dzień jeden [...].
6.     Rzekł też Pan Bóg: Niedobrze być człowiekowi samemu: uczyńmy mu pomoc jemu podobną.
7.     Utworzywszy tedy Pan Bóg z ziemie wszelkie źwierzęta ziemne i wszelkie ptastwo powietrzne, przywiódł je do Adama; wszytko bowiem, co nazwał Adam duszę żywiącą, to jest imię jego.
8.     I nazwał Adam imionami ich wszytkie źwierzęta, i wszytko ptastwo powietrzne, i wszytkie bestie ziemne: lecz Adamowi nie najdował się pomocnik podobny jemu.
9.     Przepuścił tedy Pan Bóg twardy sen na Adama, a gdy zasnął, wyjął jedno żebro z niego, i napełnił ciałem miasto niego.
10.                       I zbudował Pan Bóg z żebra, które wyjął z Adama, białągłowę, i przywiódł ją do Adama.
11.                       I rzekł Adam: To teraz kość z kości moich, i ciało z ciała mego; tę będą zwać Mężyną, bo z męża wzięta jest.
12.                       Przetóż opuści człowiek ojca swego i matkę, a przyłączy się do żony swej, i będą dwoje w jednym ciele.
13.                       A byli oboje nadzy, to jest Adam i żona jego, a nie wstydzili się.
1.     Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię.
2.     Ziemia zaś była bezładem i pustkowiem: ciemność była nad powierzchnią bezmiaru wód, a Duch Boży unosił się nad wodami.
3.     Wtedy Bóg rzekł: „Niechaj się stanie światłość!”. I stała się światłość.
4.     Bóg, widząc, że światłość jest dobra, oddzielił ją od ciemności.
5.     I nazwał Bóg światłość dniem, a ciemność nazwał nocą. I tak upłynął wieczór i poranek – dzień pierwszy [...].
6.     Potem Pan Bóg rzekł: „nie jest dobrze, żeby mężczyzna był sam; uczynię mu zatem odpowiednią dla niego pomoc”.
7.     Ulepiwszy z gleby wszelkie zwierzęta lądowe i wszelkie ptaki powietrzne, Pan Bóg przyprowadził je do mężczyzny, aby przekonać się, jaką on da im nazwę. Każde jednak zwierzę, które określił mężczyzna, otrzymało nazwę „istota żywa”.
8.     I tak mężczyzna dał nazwy wszelkiemu bydłu, ptakom powietrznym i wszelkiemu zwierzęciu polnemu, ale nie znalazła się pomoc odpowiednia dla mężczyzny.
9.     Wtedy to Pan sprawił, że mężczyzna pogrążył się w głębokim śnie, i gdy spał, wyjął jedno z jego żeber, a miejsce to zapełnił ciałem.
10.                       Po czym Pan Bóg z żebra, które wyjął z mężczyzny, zbudował niewiastę. A gdy ją przyprowadził do mężczyzny,
11.                       Mężczyzna powiedział: „Ta dopiero jest kością z moich kości i ciałem z mego ciała! Ta będzie się zwała niewiastą, bo ta z mężczyzny została wzięta”.
12.                       Dlatego to mężczyzna opuszcza ojca swego i matkę swoją i łączy się ze swą żoną tak ściśle, że stają się jednym ciałem.
13.                       Chociaż mężczyzna i jego żona byli nadzy, nie odczuwali wobec siebie wstydu.


Cechy biblijnego opisu stworzenia świata:

1.     Stwórcą świata jest Bóg
2.     Bóg biblijny jest jeden (monoteizm)
3.     Bóg jest bytem wiecznym, nie ma początku
4.     Bóg jest wszechmogący, potężny, wszechwiedzący
5.     Bóg stwarzał świat w sposób świadomy, planowy, celowy
6.     Bóg kocha swoje dzieło i błogosławi mu

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz