Jak napisać tekst argumentacyjny na maturze?

Pisanie tekstu argumentacyjnego na maturze (często jest to rozprawka) wymaga przestrzegania określonych zasad i kroków. Oto szczegółowy opis, jak napisać taki tekst krok po kroku:

Krok 1: Zrozumienie tematu

Przed rozpoczęciem pisania musisz dokładnie zrozumieć temat.

• Temat zamknięty: może być w formie pytania lub tezy, np. „Czy warto czytać literaturę klasyczną?”
• Temat otwarty: możesz sam wybrać stronę, którą będziesz bronić, np. „Literatura ma duży wpływ na kształtowanie światopoglądu.”

Zadania:

• Określ, jakiego rodzaju pytania dotyczy temat (czy jesteś za czymś, czy przeciwko czemuś).
• Wybierz stanowisko, które będziesz bronić – jesteś za lub przeciwko (lub przedstawiasz oba stanowiska).

Krok 2: Planowanie

Przed pisaniem warto przygotować plan rozprawki. Pozwoli to uporządkować myśli i zapewnić logiczny przebieg argumentacji.

Kluczowe elementy planu:

1. Wstęp – wprowadzenie w temat i sformułowanie tezy.
2. Rozwinięcie – co najmniej dwa lub trzy argumenty.
   • Argument 1 + przykład lub dowód.
   • Argument 2 + przykład lub dowód.
   • Argument 3 (opcjonalnie) + przykład lub dowód.
3. Zakończenie – podsumowanie argumentów, potwierdzenie tezy.

Krok 3: Pisanie wstępu

Wstęp powinien:

• Zainteresować czytelnika – możesz zacząć od pytania, cytatu, refleksji.
• Wprowadzić temat – krótkie wyjaśnienie, o czym będziesz pisać.
• Sformułować tezę – stanowisko, które będziesz udowadniać. Może być jednoznaczne lub problemowe (np. „Moim zdaniem...”, „Warto zastanowić się nad tym...”).

Przykład wstępu: „Czytanie literatury klasycznej w dobie współczesnych mediów cyfrowych wydaje się przestarzałe. Jednak uważam, że książki takie jak „Lalka” Bolesława Prusa czy „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego nadal są ważnym elementem rozwoju intelektualnego i emocjonalnego człowieka.”

Krok 4: Rozwinięcie (część argumentacyjna)

To najważniejsza część tekstu argumentacyjnego. Tutaj przedstawiasz argumenty i przykłady.

Jak budować argumenty:

• Argument 1: wprowadź go, używając słów wprowadzających (np. „Po pierwsze”, „Pierwszym argumentem jest…”).
• Przykład lub dowód: musisz potwierdzić swój argument konkretnym przykładem, cytatem, odniesieniem do literatury, historii, nauki.
• Argument 2: kolejny argument, zaczynając od sformułowania wprowadzającego (np. „Kolejnym dowodem na słuszność tezy jest…”).
• Przykład lub dowód: podobnie jak wcześniej, odnieś się do przykładów lub literatury.

Przykład:

1. Argument 1: Literatura klasyczna przedstawia ponadczasowe wartości moralne.
   • Przykład: „W powieści „Lalka” Bolesława Prusa bohater Stanisław Wokulski mierzy się z dylematami moralnymi, które są aktualne także dziś.”
2. Argument 2: Klasyczne dzieła literackie kształtują krytyczne myślenie i rozwijają wrażliwość.
   • Przykład: „Zbrodnia i kara” Dostojewskiego zmusza czytelnika do refleksji nad konsekwencjami ludzkich wyborów i naturą zła.”

Krok 5: Zakończenie

W zakończeniu musisz:

• Podsumować przedstawione argumenty, np. „Przedstawione argumenty potwierdzają, że literatura klasyczna wciąż ma istotne miejsce w edukacji.”
• Potwierdzić tezę – nie wprowadzaj nowych argumentów, ale potwierdź, że teza była słuszna lub że pytanie zostało odpowiednio omówione.

Przykład zakończenia: „Podsumowując, literatura klasyczna nadal odgrywa istotną rolę w kształtowaniu moralności i intelektu. Dlatego warto poświęcić jej uwagę, mimo rosnącej popularności nowoczesnych mediów.”

Krok 6: Korekta

Na zakończenie sprawdź swój tekst pod kątem:

• Jasności i spójności myśli – czy argumenty są logicznie powiązane?
• Poprawności językowej – unikaj błędów ortograficznych, interpunkcyjnych i stylistycznych.
• Stylu – czy tekst jest odpowiednio formalny i precyzyjny?

Ważne wskazówki:

• Używaj spójników: „ponadto”, „w dodatku”, „natomiast”, „co więcej” itp., aby łączyć myśli.
• Unikaj powtarzania tych samych argumentów. Każdy argument powinien być nowy i dobrze rozwinięty.
• Bądź obiektywny – nawet jeśli wyrażasz swoje zdanie, argumenty muszą być oparte na faktach, nie tylko na emocjach.

Struktura pracy:

1. Wstęp: wprowadzenie w temat, teza.
2. Rozwinięcie: przynajmniej dwa dobrze rozwinięte argumenty.
3. Zakończenie: podsumowanie argumentów, potwierdzenie tezy.