poniedziałek, 17 kwietnia 2023

Tego nie wiedziałeś o książce

- Gliniana tabliczka z odciśniętym na niej pismem klinowym to jedna z najdawniejszych form książki. W ten sposób utrwalano i przekazywano myśli ludzkie co najmniej 3 tys. lat p.n.e. w Mezopotamii.

- Pergamin to materiał piśmienniczy wyrabiany ze specjalnie wyprawionej skóry zwierzęcej. Był on bardzo kosztowny, ale zarazem trwały. Pergaminowe arkusze zaczęto składać i zszywać, dając w ten sposób znacznie praktyczniejszą od zwoju formę książki – kodeks.

- Pliniusz Starszy obliczył żywot karty papirusowej na ok. 200 lat.

- Papier wynaleźli Chińczycy na przełomie II i I wieku p.n.e., podobno przypadkowo przy myciu jedwabnej waty rozpostartej na matach, które polegało na zwilżeniu jej i biciu kijami. Po zdjęciu wypranej waty na matach zostawała cienka warstwa nieznanego tworzywa, która po wyschnięciu nadawała się do pisania. Chińczycy szybko zastąpili włókna jedwabiu włóknami roślinnymi, szmatami lnianymi i starymi sieciami rybackimi. Te surowce dominowały w wytwarzaniu papieru do połowy XIX wieku.

- W Chinach i Japonii do dziś wytwarza się prócz zwykłych książek – książki zwoje. Są to zwykle cykle obrazków malowanych ręcznie, którym towarzyszy krótki wypisany pędzelkiem tekst.

- W średniowieczu za jedną ręcznie pisaną książkę można było kupić kilka wiosek. Okładki i brzegi takich książek wykańczane były złotem i drogimi kamieniami.

- Według tradycji, pierwszym, który wpadł na pomysł złożenia na pół arkusza papirusu był Juliusz Cezar (I w. p.n.e.). Ten pomysł okazał się trwalszy niż jego podboje.

- Numerację stronic wprowadzono dopiero w XVI w.

- Najwyższą w Polsce cenę antykwaryczną (103 tys. zł) uzyskało na aukcji w Krakowie drugie wydanie dzieła Mikołaja Kopernika „O obrotach sfer niebieskich”, które zostało wydane w roku 1566 w Bazylei.

- Jedną z najdroższych ksiąg świata jest 42-stronicowa Biblia – pierwsza książka drukowana przez Jana Gutenberga.

- Najpopularniejszą książką na świecie jest Biblia. Przetłumaczono ją na 310 języków, a jej fragmenty na dalsze 597 języków. Szacuje się, że pomiędzy 1815 a 1975 rokiem wydrukowano ok. 2 mld 500 mln egzemplarzy Biblii.

- Najmłodszym noblistą w dziedzinie literatury był Rudyard Kipling (1865-1936). W dniu otrzymania nagrody (1907 r.) miał 41 lat.

- Najwięcej, bo ponad 600 powieści, w dobie „ery gęsiego pióra” napisał Polak Józef Ignacy Kraszewski.

- Pierwsza książką wydaną w całości po polsku był „Raj duszny” – modlitewnik przetłumaczony z łaciny przez Biernata z Lublina i wydany w 1513 r. przez Floriana Unglera.

- Pierwsze książki dla dzieci w języku polskim, szczególnie dla dorastających panienek, pisała Klementyna z Tańskich Hoffmanowa (1798-1845).

- Pierwsze wiersze dla dzieci w języku polskim pisał Stanisław Jachowicz (1796-1875).

- Twórcą miniaturowych książek oraz rekordzistą Księgi Rekordów Guinnessa za najmniejszą książkę świata był Zygmunt Szkocny (ur. W Czeladzi 31 lipca 1911 r., zm. w Katowicach 19 lutego 2003 r.).

- Na powstanie jednej 100-kartkowej książki potrzeba 2-3 drzewa średniej wielkości. Dlatego coraz częściej produkuje się papier z makulatury.

 - W Polsce największy zbiór ksiąg łańcuchowych posiada Biblioteka PAN w Gdańsku, a pojedyncze egzemplarze przechowują Biblioteka Narodowa w Warszawie i Uniwersytecka we Wrocławiu.

- W roku 1952 została zwołana w Genewie Międzynarodowa Konferencja ds. Praw Autorskich, która uchwaliła Powszechną Konwencję ds. Copyright i powołała Międzynarodowy Komitet Praw Autorskich. Konwencja weszła w życie 16 września 1956 roku . Polska przystąpiła do konwencji o przestrzeganiu praw autorskich w 1976 r. Odtąd na polskich książkach, filmach, płytach, kasetach i innych wydawnictwach umieszczany jest znak zastrzeżenia praw autorskich – copyright.

- 23 kwietnia od 1996 roku obchodzony jest na całym świecie jako Dzień Książki i Praw Autorskich. Data ta jest datą symboliczną. 23 kwietnia urodzili się lub odeszli znani pisarze, m.in. Cervantes, Szekspir, Nabokow, Vallejo. Dzień 23 kwietnia wiąże się również z katalońskim obyczajem. Każdy mieszkaniec Katalonii w dniu św. Jerzego – patrona tego regionu – obdarowywał swoich bliskich książkami i różami.

 

[Źródło: http://www.eioba.pl/a/2rp4/ciekawostki-z-dziejow-ksiazki#ixzz1YZovJ3fu]


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz